Ogólnopolskie forum MISH

Stanisław Krawczyk · Wysłany: Czw 21:07, 06 Mar 2008 Temat postu: Strukturalizm a kognitywizm

Nieco amatorskie ujęcie podstawowych różnic między strukturalizmem a kognitywizmem. Być może kogoś zainteresuje. Wybaczcie formę -- rozmowa na GG i pośpiech usprawiedliwiają, mam nadzieję, wiele rozmaitych myków.

A gdyby ktoś chciał, to zachęcam również do krytyki. Jestem, jako się rzekło, amatorem, i chętnie zrewiduję swoją wiedzę (nie ma tutaj ironii).

[X]
i jak można scharakteryzować językoznawstwo kognitywne a generatywne bo mam z tym problemy kognitywne a tradycyjne?

19:48:10 scobin (scobin@tlen.pl)
Ale na ostatnie mogę odpowiedzieć zwięźle.

19:48:20 scobin (scobin@tlen.pl)
Ogólna opozycja jest taka: kognitywizm -- strukturalizm.

[...]

19:48:24 scobin (scobin@tlen.pl)
Str. pierwszy, kogn. drugi.

19:48:45 scobin (scobin@tlen.pl)
I to są dwa wielkie, hmm, no niech będzie, że paradygmaty w różnych dyscyplinach.

19:49:00 scobin (scobin@tlen.pl)
Twórca strukturalizmu: de Saussure, szwajc. językoznawca.

19:49:16 scobin (scobin@tlen.pl)
Kognitywizm nie ma konkr. autora, a powstał w l. 50. i 60. (jak wiesz lepiej ode mnie ) na fali rewolucji poznawczej.

19:49:40 scobin (scobin@tlen.pl)
Przełom w językoznawstwie, który wytworzył lingwistykę kognitywną, to moim zdaniem (ale tego nie jestem na 100% pewien) początek lat 80.

19:49:57 scobin (scobin@tlen.pl)
I "Metaphors we live by" Lakoffa i Johnsona (sprawdź dokł. datę).

19:50:17 scobin (scobin@tlen.pl)
Ogólnie str. zakłada:

19:50:18 - systemowość
19:50:31 scobin (scobin@tlen.pl)
- funkcja elementu w systemie zależy od jego relacji z innymi elementami

19:50:46 scobin (scobin@tlen.pl)
- badamy raczej różnice między elementami niż stałe właściwości poszczególnych elementów

19:50:49 Natomiast kognitywizm:
19:51:09 scobin (scobin@tlen.pl)
- nie stosuje się pojęcia systemu, raczej sieci (por. teorie sieciowe w psych. pozn.)

19:51:28 scobin (scobin@tlen.pl)
- elementy mają własne, "wsobne" właściwości, którymi się zajmujemy

19:52:11 scobin (scobin@tlen.pl)
(np. nie jest przypadkiem, że trudne słowa często są długie: widząc wyraz "ekstraordynaryjny", już po samej jego długości widzimy, że to pewnie coś skomplikowanego)

19:52:19 scobin (scobin@tlen.pl)
Poza tym ogólne różnice w podejściu do języka:

[...]

19:52:29 scobin (scobin@tlen.pl)
str. traktuje go jako system, sam w sobie

[...]

Kognit. traktuje język w kontekście całego funkcjonowania pozn. czł.

[...]

19:53:04 scobin (scobin@tlen.pl)
I teraz tak: generatywizm wyłonił się ze strukturalizmu.

19:53:54 scobin (scobin@tlen.pl)
Nie zgadza się z częścią jego założeń (np. str. zakłada badanie j. samego w sobie jako systemu, generatywizm bada j. w kontekście innych procesów poznawczych człowieka -- UG).

19:53:59 W tym sensie gen. jest bliski kogn.
19:54:08 scobin (scobin@tlen.pl)
Ale praktyka pokazała, że gen. nie poszedł tak daleko jak współczesne kogn.

19:54:15 scobin (scobin@tlen.pl)
Zobacz te wszystkie drzewka.

19:54:29 scobin (scobin@tlen.pl)
Gen. zakopał się w ilościowo-statystycznym podejściu do języka.

19:54:57 scobin (scobin@tlen.pl)
A przede wszystkim: sformalizowanym.

19:55:07 scobin (scobin@tlen.pl)
Kogn. nie dąży do tak wielkiej formalizacji metod badawczych.

19:55:31 scobin (scobin@tlen.pl)
Poza tym w praktyce gen. nie aż tak bardzo różni się od "klasycznego" strukturalizmu.

19:55:49 scobin (scobin@tlen.pl)
Więc powiedziałbym ostrożnie, że gen. ma z kogn. wspólnych wiele założeń, ale w praktyce jest jeszcze str.

19:55:58 scobin (scobin@tlen.pl)
Natomiast kogn. i w teorii, i w praktyce jest odmienny od str.

[...]