Ogólnopolskie forum MISH

Maria Kownacka

Pogranicza nauki: Protonauka-Paranauka-Pseudonauka

Czas: 15-16 listopada 2007 r.

Miejsce: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Collegium Jana Pawła II, sala 1031

Kontekst i cel Konferencji

Nauki przyrodnicze są specyficzną formą działalności społecznej, dzięki której powstaje wiedza, która jest zespołem twierdzeń intersubiektywnie komunikowalnych i sprawdzalnych, o różnym poziomie akceptacji w odniesieniu do różnych przedmiotów badania i fazy rozwoju danej dziedziny nauki. Każdą z dyscyplin przyrodoznawstwa poprzedzała refleksja uznawana za przednaukową po długim rozwoju i znaczących osiągnięciach tej dziedziny. W odniesieniu do tej początkowej fazy używa się zbiorczego miana „protonauka”. Rozwijającym się dziedzinom nauki towarzyszą także ich postacie oboczne, w różnych aspektach i zakresach nie spełniające aktualnych kryteriów naukowości. Jedną z nich jest paranauka, inną – pseudonauka. Podczas gdy pierwsza z nich - w pewnej tylko części spełnia wspomniane kryteria, drugą można uznać za nieudolne naśladownictwo nauki, często uwarunkowane celami pozapoznawczymi. Z wszystkimi tymi dziedzinami aktywności poznawczej wiążą się dziedziny praktycznej działalności, jak: paramedycyna (np. homeopatia), ideologie polityczne (rasizm) czy technicznej (tzw. „zimna” synteza jądrowa).

Wziąwszy to wszystko pod uwagę, ważnym zadaniem stojącym przed filozofami i filozofującymi przyrodnikami, jest stałe podejmowanie refleksji i dyskusji nad statusem metodologicznym nauk przyrodniczych. Z tej perspektywy możliwa się staje charakterystyka specyfiki metodologicznej protonauki, paranauki i pseudonauki.

Konferencja ma dwa podstawowe zadania.

Zadaniem poznawczym jest dokonanie przeglądu i oceny podstawowych form działalności zaliczanych do tych trzech typów przedsięwzięć poznawczych, krytyczna ich ocena w perspektywie historycznej, metodologicznej oraz społecznej.
Zadaniem praktycznym jest sformułowanie szerzej zakrojonego programu badawczego angażującego specjalistów nauk przyrodniczych, filozofów nauki, filozofów przyrody oraz osób i instytucji zajmujących się edukacją oraz polityką naukową. Jest to szczególnie ważne ze względu na szeroki dostęp do publikacji dostępnych w postaci drukowanej i elektronicznej, często przedstawianych w bardzo atrakcyjnej formie, jednak dla właściwej oceny ich wartości wymagającej krytycyzmu, znajomości metodologii nauk oraz określonej dyscypliny badań.

Osoby zajmujące się filozofią przyrody, filozofią nauk przyrodniczych oraz prowadzace badania w dziedzinie przyrodoznawstwa zapraszamy do nadsyłania propozycji swoich wystąpień podczas konferencji oraz do udziału w niej.

Serdecznie zapraszamy!

dr hab. Józef Zon, prof. KUL
Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego

Sekretariat Konferencji
dr Andrzej Zykubek
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Instytut Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
tel. 81 4454-218, -217, fax 81 445-4225